Przedsiębiorca jest zobowiązany do opłacania składek do ZUS z przeznaczeniem na przyszłe świadczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. W tej części przedstawię świadczenia z ubezpieczenia chorobowego, czyli kiedy nam przysługuje zasiłek chorobowy, opiekuńczy, macierzyński oraz świadczenie rehabilitacyjne.

 

Każdy przedsiębiorca w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) funkcjonuje zarówno jako płatnik, tj. osoba płacąca składki jak i ubezpieczony, czyli osoba podlegająca ubezpieczeniom oraz otrzymująca świadczenia. Wynikają z tego pewne prawa jak i obowiązki.

W momencie założenia działalności gospodarczej w Urzędzie Miasta lub Urzędzie Gminy nasze dane trafiają z Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej do ZUS-u. Wówczas automatycznie dokonuje się rejestracja przedsiębiorcy jako płatnika składek.

Aby dopełnić wszystkich formalności, to do 7 dni od daty rozpoczęcia działalności powinniśmy dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń. Jeśli będziemy podlegać ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, to zgłoszenie sporządzimy na formularzu ZUS ZUA. Jeśli mamy juz inny tytuł do ubezpieczeń, np. umowę o pracę z wynagrodzeniem przynajmniej w wysokości wynagrodzenia minimalnego, to z działalności będziemy zgłoszeni tylko do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA. Zgłoszenia możemy dokonać samodzielnie w ZUS-ie lub za pośrednictwem biura rachunkowego. Wówczas dopiero zaczynamy figurować w ZUS-ie już jako płatnik i ubezpieczony.

Po miesiącu przedsiębiorca jest zobowiązany do złożenia deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Jeśli przedsiębiorca składa ją tylko za siebie, to w terminie do 10-tego następnego miesiąca, czyli np. za styczeń do 10-tego lutego. Jeśli zatrudniamy pracowników, to mamy na to trochę więcej czasu, bo do 15-tego. W tym samym terminie należy opłacić składki do ZUS.

Dobrą wiadomością dla przedsiębiorców opłacających składki tylko za siebie jest to, że nie muszą oni co miesiąc składać deklaracji ZUS DRA. Wystarczy, że na samym początku będzie złożona za pełny miesiąc w obowiązującym terminie i później będzie automatycznie "klonowana" (terminologia z ZUS-u) do czasu wystąpienia zmian, np. choroby i przez to zmiany podstawy obliczenia składek.

Należy podkreślić, że dopełnienie terminów opłacania składek oraz składanie deklaracji rozliczeniowych jest podstawą do wypłacenia wszelkich świadczeń dla przedsiębiorcy. Jeśli nastąpi opóźnienie choćby jednego dnia w zapłacie składek lub złożeniu deklaracji, to możemy mieć problemy z uzyskaniem świadczeń.

Rozpocznę od zasiłku chorobowego, ponieważ może on pojawić się najszybciej, czego oczywiście Szanownym Czytelnikom nie życzę. Świadczenie to może być wypłacone po okresie wyczekiwania, który wynosi dla przedsiębiorców 90 dni. W tym czasie należy podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, terminowo opłacać składki i składać deklaracje rozliczeniowe. Jeśli nastąpiłoby jakiekolwiek opóźnienie w powyższym, to wracamy do punktu wyjścia czyli musimy czekać znowu 90 dni, chyba że w miarę szybko zauważymy nasze spóźnienie i zwrócimy się z pismem do ZUS o przywrócenie do objęcia ubezpieczeniem chorobowym za dany okres.

Podstawą wypłaty zasiłku chorobowego jest zwolnienie lekarskie oraz wypełniony formularz ZUS Z-3b, do pobrania ze strony internetowej ZUS-u (w zakładce formularze). Dokumenty te należy złożyć w ZUS-ie do 7 dni od daty wystawienia zwolnienia lekarskiego.

Zasiłek chorobowy przysługuje maksymalnie przez okres 182 dni w roku kalendarzowym, chyba że jest to choroba związana z ciążą lub gruźlica, to wówczas możemy liczyć na zasiłek przez 270 dni.

Wysokość zasiłku chorobowego wynosi od 70% do 100% podstawy jego wymiaru. I tak 70% należne będzie w czasie choroby leczonej w szpitalu, 80% przy zwykłej chorobie, 100% podczas choroby związanej z ciążą i chorób zawodowych,  a także jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim, przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, również w czasie pobytu w szpitalu.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla przedsiębiorców stanowi przeciętna zadeklarowana kwota, od której płacone były składki na ubezpieczenie chorobowe z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających niezdolność do pracy. Kwota ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które w roku 2012 r. wynosiło 2115,60 zł. Dla osób korzystających z podstawy obniżonej przez okres 24 miesięcy w 2012 r. była to kwota 450 zł. Pojawia się więc pytanie ile faktycznie możemy otrzymać zasiłku za dzień choroby. Przykładowo dla osoby przebywającej na zwolnieniu lekarskim z powodu przeziębienia (80%) dzienny zasiłek wynosić będzie przy pełnych składkach ok. 39 zł, a obniżonych ok.  8 zł netto za każdy dzień choroby.

Tak samo liczony jest zasiłek opiekuńczy z ubezpieczenia chorobowego, który wypłacany jest w przypadku opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny. Maksymalny czas otrzymywania tego zasiłku wynosi 60 dni. Wysokość zasiłku wynosi 80% podstawy jego wymiaru, niezależnie od rodzaju choroby czy pobytu w szpitalu.

Również z ubezpieczenia chorobowego wypłacany jest zasiłek macierzyński dla przedsiębiorców-matek oraz zasiłek z tytułu urlopu ojcowskiego dla przedsiębiorców-ojców. Ważne jest, że zasiłek przysługuje bez 90-dniowego okresu wyczekiwania. Wysokość zasiłku wynosi 100% podstawy jego wymiaru.

Ostatnim świadczeniem z tej grupy jest świadczenie rehabilitacyjne przysługujące po wyczerpaniu okresu pobierania zasiłku chorobowego, gdy przedsiębiorca jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Przysługuje ono przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, ale maksymalnie do 12 miesięcy.

 

W drugiej części artykułu przybliżę wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych i rentowych przedsiębiorcy.

Marta Czajowska-Wawak

Kancelaria Księgowo-Podatkowa "MERITUM" S.C.

www.meritumsc.pl