Twój pracownik uległ wypadkowi przy pracy na terenie innej firmy (np. zleceniodawcy)? Zgodnie z przepisami pracodawca, na terenie którego miał miejsce wypadek, może otrzymać od pracodawcy poszkodowanego wniosek o powołanie zespołu powypadkowego i przeprowadzenie postępowania powypadkowego. Rodzi się jednak pytanie, czy w takim przypadku wniosek zawsze musi zostać uwzględniony?

Czy pracodawca, na terenie którego zdarzył się wypadek może odmówić powołania zespołu powypadkowego i pozostawić obowiązek ustalenia okoliczności wypadku na pracodawcy poszkodowanego pracownika? Sprawdź, jak może postąpić pracodawca, na terenie którego zdarzył się wypadek pracownika innej firmy?

Zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (dalej: rozporządzenie wypadkowe) pracodawca poszkodowanego pracownika może wnioskować do pracodawcy, na którego terenie miał miejsce wypadek, o:

Jednak pracodawca, na terenie którego miał miejsce wypadek (np. zleceniodawca) i do którego wpłynął wniosek o przeprowadzenie postępowania powypadkowego, może podjąć odmowną decyzję w sprawie jego przeprowadzenia. Zaznaczmy, że przepis przewiduje jedynie możliwość przeprowadzenia takiego postępowania przez pracodawcę, na terenie którego doszło do wypadku, nie jest to jednak bezwzględny obowiązek prawny tego pracodawcy.

Tyko w określonych przypadkach możemy mówić o wypadku przy pracy.

Definicja wypadku przy pracy zawarta jest w przepisach ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy. Wskazuje one na kilka elementów, które muszą wystąpić łącznie, aby dane zdarzenie mogło być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy. Brak choćby jednej z 4 przesłanek spowoduje, że zdarzenie za wypadek przy pracy nie będzie uznane – nawet w przypadku gdyby każdy z pozostałych 3 wymogów nie budził wątpliwości.

Zatem za wypadek przy pracy uznaje się zdarzenie:

  1. nagłe,
  2. wywołane przyczyną zewnętrzną,
  3. powodujące uraz lub śmierć,
  4. które nastąpiło w związku z pracą podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych.

Wypadek przy pracy nie zawsze może mieć miejsce na terenie pracodawcy.

Zdolność do zyskania statusu osoby poszkodowanej w ramach wypadku jest niezależna od tego, czy pracownik, który w zdarzeniu doznał urazu lub poniósł śmierć, był zatrudniony bezpośrednio przez pracodawcę na terenie którego doszło do zdarzenia, czy był zatrudniony przez pracodawcę, który z nim współpracuje.

Ważne

W przypadku gdy poszkodowanym w wypadku przy pracy jest pracownik innego pracodawcy, pracodawca, na terenie którego doszło do wypadku, musi podjąć niezwłoczne czynności powypadkowe związane z:

  • udzieleniem pierwszej pomocy poszkodowanemu,
  • zabezpieczeniem miejsca zdarzenia,
  • zawiadomieniem pracodawcy poszkodowanego pracownika.

Przykład:

Na terenie firmy A (zleceniodawcy, generalnego wykonawcy) prace wykonuje pracownik firmy B (zleceniobiorcy, podwykonawcy). Podczas wykonywania pracy ulega on wypadkowi. Pracodawca A (zlecający, generalny wykonawca) musi udzielić pierwszej pomocy poszkodowanemu, zabezpieczyć miejsca zdarzenia, zawiadomić pracodawcę poszkodowanego pracownika. Pracodawca firmy B (zleceniobiorca, podwykonawca) może wystąpić z wnioskiem do pracodawcy firmy A (zleceniodawcy, generalnego wykonawcy) o ustalenie okoliczności i przyczyny wypadku, sporządzenie dokumentacji powypadkowej i przekazanie tej dokumentacji do pracodawcy poszkodowanego pracownika.

Pracodawca, na terenie którego doszło do wypadkowi przy pracy może odmówić przeprowadzenia postępowania powypadkowego.

Rozporządzenie powypadkowe daje pracodawcy, którego pracownik uległ wypadkowi na terenie innego zakładu pracy, możliwość złożenia wniosku, aby postępowanie oraz niezbędna dokumentacja zostały przeprowadzone przez pracodawcę, na terenie którego doszło do wypadku. Przepisy nie rozstrzygają w sposób szczegółowy kwestii formalnych związanych z wnioskiem pracodawcy poszkodowanego kierowanym do pracodawcy, na terenie którego doszło do zdarzenia. Jedno jest natomiast pewne – wniosek pracodawcy poszkodowanego, niezależnie od tego jak byłby należycie umotywowany i uzasadniony nie jest bezwzględnie wiążące dla pracodawcy, na terenie którego doszło do wypadku.

Zgodnie z brzmieniem przepisu pracodawca, na którego terenie miał miejsce wypadek, „może” ustalić okoliczności i przyczyny wypadku. Skoro zatem w przepisie użyto słowa „może” – to daję on temu pracodawcy uprawnienie, a nie obowiązek prawny przeprowadzenia postępowania powypadkowego, w tym jego dokumentowania. Tym samym pracodawca, na terenie którego doszło do zdarzenia, jak najbardziej może odmówić pracodawcy poszkodowanego pracownika przeprowadzenia postępowania powypadkowego, w tym sporządzenia niezbędnej dokumentacji.

W żadnym jednak razie, pracodawca, na terenie którego doszło do zdarzenia, nie może powstrzymać się z działaniami jakie należy podjąć niezwłocznie, w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu oraz zabezpieczeniu miejsca zdarzenia.

Pamiętaj

W praktyce nie można wykluczyć sytuacji, w ramach której pracodawca poszkodowanego pracownika, który spotkał się z odmową w zakresie przeprowadzenia postępowania powypadkowego oraz sporządzenia niezbędnej dokumentacji, skieruje do Państwowej Inspekcji Pracy skargę na pracodawcę, na terenie którego doszło do wypadku. Należy uznać, że skarga taka nie ma szans na powodzenie, a inspektor pracy nie będzie miał żadnych podstaw, aby wydać nakaz administracyjny, na podstawie którego zobowiązałby pracodawcę, na terenie którego doszło do wypadku do przeprowadzenia postępowania powypadkowego oraz sporządzenia protokołu powypadkowego. Jednak nie wykluczone, że uda się na kontrolę do pracodawcy na terenie którego doszło do wypadku przy pracy, aby zbadać warunki pracy.

Podstawa prawna:

  • § 8. ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. z 2009 r. nr 105, poz. 870);
  • art. 3 ust 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1376).
     

Sebastian Kryczka
Prawnik, ekspert prawa pracy