W poprzednim artykule przybliżyłam rodzaje urlopów rodzicielskich, z których może skorzystać przedsiębiorca. Dzisiaj chciałabym przedstawić co zrobić aby uzyskać zasiłek macierzyński przysługujący za okres podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego.

Urodzenie się dziecka lub przyjęcie go na wychowanie wiąże się z możliwością skorzystania z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, ojcowskiego i wychowawczego. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą również mogą z tych urlopów skorzystać.  Jeśli przedsiębiorca podlega pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe i terminowo płaci je oraz składa deklaracje do ZUS, to przysługuje mu zasiłek. Wówczas za okres przebywania na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim i ojcowskim należny jest zasiłek macierzyński. Poniżej przedstawię co zrobić, aby go uzyskać.

 

Zasiłek macierzyński za okres podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego

Zasiłek przysługuje przedsiębiorcy-mamie pod warunkiem podlegania przez nią dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Zasiłek ten przysługuje bez 90-dniowego okresu wyczekiwania dla ubezpieczonych, które w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego urodziły dziecko lub przyjęły go na wychowanie.

Aby otrzymać zasiłek macierzyński przedsiębiorca-mama musi złożyć do ZUS-u następujące dokumenty:

  1. Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego wraz z podaniem jego wymiaru.
  2. Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (za okres po porodzie) lub zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku określające przewidywaną datę porodu (za okres przed porodem).
  3. Wypełniony formularz ZUS Z-3b (jest tylko jednostronicowy i zawiera m.in. informację o rachunku bankowym, na który będzie przekazywany zasiłek).

ZUS na rozpatrzenie wniosku ma 30 dni. Jeśli wszystko jest w porządku, to nie jest przesyłana pisemna decyzja, tylko wypłacany jest zasiłek na podany numer konta.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego może wynosić 100%, 80% lub 60% podstawy jego wymiaru. Jego wysokość uzależniona jest od momentu złożenia przez przedsiębiorcę-mamę wniosku o jego wypłatę i jej decyzji w sprawie skorzystania z urlopu macierzyńskiego podstawowego, dodatkowego  i rodzicielskiego od razu. Poniżej przedstawiam szczegóły przyznawania zasiłku:

- 100% za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego, np. 20 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie. W tej wysokości będzie przysługiwał zasiłek, gdy przedsiębiorca-mama nie wystąpi w terminie 14 dni o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze;

- 100% za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, np. 6 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie, jeżeli przedsiębiorca-mama nie wystąpi w terminie 14 dni o udzielenie jej  urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze;

- 80% za okres podstawowego i za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, np. łącznie 26 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. Taka wysokość będzie wypłacana przez cały okres podstawowego i dodatkowego urlopu, jeśli przedsiębiorca-mama w terminie do 14 dni po porodzie wystąpi od razu z wnioskiem o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze;

Podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętna miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc złożenie wniosku o zasiłek. Jeżeli przedsiębiorca nie ma pełnego 12-miesięcznego okresu poprzedzającego, to średnią oblicza się z pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających złożenie wniosku o zasiłek, np. z 3 miesięcy. Od tak obliczonej średniej potrąca się 13,71% podstawy wymiaru zasiłku. Otrzymany wynik jest podstawą wymiaru wypłaty zasiłku za miesiąc. Jeśli chcemy uzyskać wysokość dziennego zasiłku, to otrzymany wcześniej wynik należy podzielić przez 30. Przy samej wypłacie zasiłku w wysokości 100%, 80% lub 60% podstawy wymiaru ZUS potrąca jeszcze 18% zaliczkę na podatek dochodowy.

W okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przedsiębiorca jest zobowiązany do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego

Jest to nowy zasiłek, ponieważ przysługuje dopiero od 17.06.2013 r. Prawo do niego również mają przedsiębiorcy-rodzice, którzy dobrowolnie przystąpili do ubezpieczenia chorobowego oraz w okresie jego terminowego opłacania składek urodzili dziecko lub przyjęli go na wychowanie. Dodatkowym warunkiem nabycia prawa do niego jest wcześniejsze wykorzystanie zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze.

Wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi 26 tygodni. Za ten okres wysokość przysługującego zasiłku to:

- 80% za okres urlopu rodzicielskiego, tj. maksymalnie za okres 26 tygodni. W takiej wysokości będzie przysługiwał zasiłek, gdy przedsiębiorca-mama w terminie do 14 dni po porodzie wystąpi z wnioskiem o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze;

- 60% za okres urlopu rodzicielskiego, tj. maksymalnie za okres 26 tygodni. W takiej wysokości będzie przysługiwał zasiłek, gdy przedsiębiorca-mama w terminie do 14 dni po porodzie nie wystąpi z wnioskiem o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, lecz z wnioskiem tym wystąpi po upływie 14 dni po porodzie;

Aby otrzymać zasiłek macierzyński przedsiębiorca-rodzic musi złożyć do ZUS-u następujące dokumenty:

  1. Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego oraz wskazać jego okres.
  2. Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
  3. Wypełniony formularz ZUS Z-3b.
  4. Oświadczenie wnioskodawcy o braku zamiaru korzystania przez drugiego z rodziców dziecka z zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego w okresie wskazanym we wniosku albo o okresie, w którym drugi z rodziców dziecka zamierza korzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu w okresie objętym wnioskiem.

 

Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego

Przedsiębiorca-tata ma prawo do 2-tygodniowego urlopu ojcowskiego, ale tylko do czasu ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia.

Jeśli przedsiębiorca-tata podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i terminowo opłacał składki oraz składał deklaracje, to będzie miał prawo do zasiłku w wysokości 100% jego wymiaru.

Aby otrzymać zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przedsiębiorca-tata musi złożyć do ZUS-u następujące dokumenty:

  1. Wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego wraz z podaniem jego wymiaru. Wniosek musi być złożony przed datą rozpoczęcia korzystania z niego.
  2. Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
  3. Wypełniony formularz ZUS Z-3b (jest tylko jednostronicowy i zawiera m.in. informację o rachunku bankowym, na który będzie przekazywany zasiłek).
  4. Oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został wcześniej pobrany z innego tytułu.

 

Marta Czajowska-Wawak

Kancelaria Księgowa MERITUMM Sp. z o.o.

www.meritumsc.pl