Służebność drogi koniecznej pozwala właścicielowi nieruchomości, która nie ma dostępu do drogi publicznej, uzyskać taki dostęp. Dzieje się to poprzez obciążenie nieruchomości sąsiedniej ograniczonym prawem rzeczowym w formie służebności.

Służebność drogi koniecznej te jedna ze służebności gruntowych. Służebność gruntowa polega na obciążeniu nieruchomości na rzecz właściciela innej nieruchomości określonym prawem. Treść tego prawa polega co do zasady na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, na przykład w razie potrzeby dostania się do drogi publicznej. Treść prawa może polegać również na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możliwości dokonywania w stosunku do niej określonych działań albo na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu przysługują.

Jednym z rodzajów służebności gruntowej jest służebność drogi koniecznej. Przesłanką, która musi zaistnieć, by możliwe było ustanowienie takiej służebności jest brak dostępu do drogi publicznej jednej z nieruchomości. Służebność może być wówczas ustanowiona na jednej z nieruchomości sąsiadujących, takiej która posiada dostęp do drogi publicznej. Co istotne, ustanowienie służebności odbywa się za wynagrodzeniem dla właściciela nieruchomości obciążonej.

Strony mogą dobrowolnie ukształtować treść służebności. Właściciel nieruchomości władnącej może mieć prawo przejazdu oraz przechodu, ale także parkowania, czy położenia instalacji wodnokanalizacyjnych. Prawo przejazdu może być bezwarunkowe albo ograniczone do konkretnego pasu nieruchomości, co zazwyczaj się dzieje, albo ograniczone na przykład czasowo, wówczas strony wskazują określone daty i godziny, gdy jest to możliwe, co dzieje się zazwyczaj w przypadku służebności ustanawianej w kontekście właściciela nieruchomości prowadzącego działalność gospodarczą. Często do oświadczenia o ustanowieniu służebności złożonego w formie aktu notarialnego załączane są mapy, ukazujące dokładny przebieg służebności.

Treść służebności widnieje w księdze wieczystej w jej dziale trzecim dotyczącym praw i roszczeń. Ujawnione są tam także nieruchomości powiązane, czyli nieruchomość obciążona albo władnąca. Służebność jest związana z nieruchomością, a nie jej właścicielem, także w przypadku sprzedaży nieruchomości przechodzi ona niejako na nowych właścicieli.

Gdy strony nie mogą się porozumieć treść służebności może ustalić sąd. Może ona być ustanowiona także w drodze decyzji administracyjnej oraz przez zasiedzenie.

We wniosku o ustanowienie drogi koniecznej kierowanym do sądy należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd powinien przeprowadzić dowód z oględzin nieruchomości, chyba że okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe.

Artykuł sponsorowany