Znaki ochrony przeciwpożarowej są źródłem cennych informacji jak należy się zachować w miejscu zagrożenia pożarowego, a także jakie działania podjąć w razie powstania pożaru. Z tego powodu powinny się znaleźć we wszystkich zakładach pracy oraz obiektach użyteczności publicznej. Ich wygląd i rozmieszczenie zostały uwarunkowane prawnie. Co każdy przedsiębiorca powinien wiedzieć na temat znaków ochrony przeciwpożarowej? Dowiecie się czytając poniższy artykuł.

Podstawa prawna

Każdy znak ochrony przeciwpożarowej, dopuszczony do sprzedaży musi spełniać normę: PN-92/N-01256/01, a także być zgodny z ISO 7010. Dodatkowym dokumentem potwierdzającym zgodność znaków z przepisami jest świadectwo dopuszczenia, które wydaje Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej (CNBOP) w Józefowie. Lekceważenie tych przepisów może skutkować pociągnięciem do odpowiedzialności finansowej.

Za co odpowiada pracodawca

Osobą odpowiedzialną za prawidłowe oznaczenie budynku jest osoba, która nim zarządza, a w miejscu pracy przełożony. W zależności od tego czy na danym terenie ryzyko zagrożenia występuje ciągle czy tylko przez pewien czas (np. w trakcie remontu) znaki przeciwpożarowe rozmieszcza się w budynkach na stałe lub tymczasowo.

Jednym z najważniejszych kryteriów dotyczących ich rozmieszczenia jest widoczność. Ma ona fundamentalne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa osobom przebywającym na terenie obiektu. Wpływ na czytelność ma wysokość montażu takiego znaku, wielkość tablicy jak i rodzaj zawartej na niej informacji. Nie bez znaczenia jest tu również rodzaj oświetlenia tablic.

 Zastosowanie na danym terenie konkretnych oznaczeń zobowiązuje również pracodawcę do wyjaśnienia ich sensu podwładnym oraz poinformowania o konsekwencjach wynikających z nieprzestrzegania i niestosowania się do zawartych na nich informacji.

Specyfika znaków ppoż.

Znaki ochrony przeciwpożarowej można podzielić na trzy główne grupy:
1. Znaki ochrony przeciwpożarowej (np. „Hydrant wewnętrzny” czy „Gaśnica”)
2. Techniczne środki przeciwpożarowe (np. „Uruchamianie klap dymowych”)
3. Znaki ochrony przeciwpożarowej – uzupełniające (przykładowo: „Główny wyłącznik prądu”, „Główna tablica rozdzielcza”).

Zgodnie z innym, często stosowany podziałem wśród znaków ochrony przeciwpożarowych można wyróżnić te, które:

  • informują jak nie stwarzać warunków zagrożenia pożarem na terenie danego obiektu, np. „Nie zastawiać”
  • wskazują na niezbędne w przypadku wystąpienia pożaru sprzęty i urządzenia jak np. „Zestaw sprzętu gaśniczego”.

Do sprzedaży dopuszczone są dwa rodzaje tablic: w postaci popularnych symboli jak np. „Niebezpieczeństwo wybuchu – materiały wybuchowe” oraz w formie gotowych napisów informacyjnych jak „Przeciwpożarowy zbiornik wodny”.

Charakterystyczne cechy wyglądu znaków przeciwpożarowych

W stosunku do oznaczeń przeciwpożarowych zastosowano specjalne kryteria odnośnie ich wyglądu. Zgodnie z przepisami znaki ppoż.:

  • są kwadratowe lub prostokątne, znacznie rzadziej okrągłe
  • każda tablica jest oznaczona pismem Helvetica Medium lub Univers 65, przy czym grubość czcionki nie może przekroczyć 1/10 wysokości litery
  • tło znaku jest koloru czerwonego (rzadziej żółtego lub zielonego). Sam znak jest natomiast barwy białej lub czasem czarnej. Jeśli znaki powleczone są farbą fluorescencyjną to przybierają jej odcień.
  • znaki kwadratowe występują w wymiarach 10x10 cm, 15x15 c,, 20x20 cm, 25x25 cm, 35x35 cm lub 50x50cm. Z kolei w przypadku znaków prostokątnych krótszy bok może mieć jeden z wymiarów podanych wyżej, natomiast dłuższy - jego dwukrotność. Dopuszczalne jest odstąpienie od podanych wymiarów nie większe niż na poziomie 5 mm.

Istotnym kryterium, które się przyjmuje się jest dobra jego widoczność zarówno w świetle naturalnym jak i sztucznym, a także w sytuacji, gdy pomieszczenie nie jest oświetlane. W takim wypadku znak jest powlekany farbą fotoluminescencyjną. Dodatkowo efekt świecenia można uzyskać wprowadzając oświetlenie awaryjne. Na prawidłowo wykonanym znaku ppoż. czas zaniku fosforescencji nie powinien być krótszy niż 2 godziny.

Instrukcja bezpieczeństwa przeciwpożarowego

Dla zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpożarowego ważne znaczenie ma także Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego. Jej treść z jednej strony musi wynikać z brzmienia ustawy, a z drugiej strony być sformułowana w sposób jasny i zwięzły. W sytuacji realnego zagrożenia nikt nie ma bowiem czasu na czytanie rozbudowanych objaśnień.

Taka instrukcja jest umieszczana w pobliżu dostępnego sprzętu gaśniczego. Jej treść jest uzależniona od tego w jakim miejscu się ona znajdzie. Inne zagrożenia występują przykładowo w lakierni, a inne w warsztacie samochodowym i stąd też wynikać będą różnice w brzmieniu instrukcji.

Rola znaków ppoż. dla bezpieczeństwa

Znaki ochrony przeciwpożarowej w formie tablic czy naklejek na sprzęt powinny się znaleźć w każdym zakładzie pracy jak również obiektach użyteczności publicznej i bezwzględnie powinny być przestrzegane. Odpowiedni dobór oznaczeń do rodzaju zagrożeń występujących na danym terenie, jak również ich prawidłowe rozmieszczenie dają pracownikom większy komfort psychiczny, a w przypadku realnego zagrożenia wpływają na skuteczność ewakuacji. Dla pracodawcy to dodatkowo pewność, że postępuje zgodnie z prawem i nie musi się obawiać kar finansowych.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Safety Expert, której celem jest wszechstronne wspieranie Klientów w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.