Filtr cząstek stałych DPF (z ang. Diesel Particulate Filter) to element, który postrzega się jako jeden z najbardziej problematycznych w samochodzie z silnikiem wysokoprężnym. Jest to część bardzo droga, więc jego wymiana jest przedsięwzięciem, które nasz portfel odczuje dotkliwie. Jaka jest budowa filtra DPF? Jak powinna wyglądać prawidłowa eksploatacja samochodu, by zmniejszyć ryzyko awarii filtra? W jaki sposób dbać o filtr, aby się nie zapychał i co zrobić, kiedy do tego dojdzie? Odpowiadamy.

Filtr cząstek stałych – czy rzeczywiście jest elementem bezobsługowym?

Zgodnie z początkowymi założeniami filtr cząstek stałych miał być elementem, który działa w pełni samodzielnie i nie wymaga dodatkowej obsługi ze strony innych podzespołów. W takim przypadku spaliny z silnika powinny przechodzić do kanalików, a w trakcie tej drogi cząstki stałe miały osadzać się na ściankach oddzielających poszczególne kanaliki. Zgodnie z zamysłem w trakcie standardowej eksploatacji pojazdu, kiedy temperatura spalin sięga nawet do 600 st. C, cząstki stałe miały być spalane. A w przypadku problemów z drożnością filtra, rozwiązaniem zapobiegającym zapchaniu miała być tzw. regeneracja aktywna, czyli proces polegający na dodatkowym wtrysku oleju i wypalaniu osadu. W rzeczywistości jednak nie działa to tak sprawnie, a filtr często ulega zapchaniu.
Dodatkowym czynnikiem komplikującym bezawaryjne działanie filtra jest konieczność pełnej sprawności silnika. Problemy takie jak: cieknące wtryskiwacze, przedmuchy ze skrzyni korbowej do komory spalania albo zwiększone zużycie oleju wskutek nieszczelnych uszczelniaczy zaworowych powodują znacznie szybsze zapchanie filtra DPF.
Co musi się wydarzyć, aby sadza osiadająca w filtrze mogła się wypalić? Przede wszystkim temperatura spalin w układzie wydechowym musi rzeczywiści oscylować w okolicach 600 st. C. Aby spaliny miały szansę rozgrzać się do tego poziomu, pojazd z kolei powinien mieć do tego warunki. Stanie się tak, gdy będzie jechał z prędkością minimum 70 km/h przez czas dłuższy niż 15 minut. Czyli w praktyce będzie to jazda poza obszarem miejskim. Nie zawsze jednak kierowcy przykładają do tego uwagę i nadmiernie eksploatują samochód w mieście, co przyczynia się do częstych awarii filtra DPF.

W jaki sposób można wydłużyć sprawność filtra DPF?

Oczywiście najważniejsza jest tu profilaktyka i prawidłowa eksploatacja samochodu. Kierowca powinien zwracać uwagę na to, by nie jeździć samochodem wyłącznie w mieście. Konieczna jest regularna i ciągła jazda z większą prędkością. Ogólna zasada jest następująca: po przejechaniu 150 km na obszarze miejskim, samochód powinien odbyć dłuższą, minimum kilkunastominutową, trasę np. po autostradzie czy drodze ekspresowej. Im częściej pojazd będzie poruszał się na takich trasach, tym szanse na zachowanie dłuższej żywotności filtra DPF są większe.

Na co należy zwrócić uwagę, korzystając z pojazdu z filtrem DPF?

Aby zminimalizować ryzyko zapchania filtra DPF, warto pamiętać o kilku prostych zasadach dotyczących eksploatacji pojazdu:

  • Nie przyspieszaj gwałtownie na niskich obrotach, gdyż to zwiększa ilość sadzy przedostającej się do filtra DPF.
  • Tankuj paliwo o niewielkiej zawartości siarki, korzystaj z pewnych, godnych zaufania stacji benzynowych.
  • Używaj oleju silnikowego, przeznaczonego do samochodów z filtrem DPF. Jest to tzw. olej nisko-popiołowy, o prostym składzie, bez dodatków, które przyczyniają się do powstawania dużej ilości popiołu zapychającego filtr.


Trzeba mieć na uwadze fakt, że na sprawność działania filtra DPF wpływa też ogólny stan silnika i zintegrowanych z nim elementów. Każda nieprawidłowość w tym układzie, jak np. uszkodzone elementy takie jak pierścień tłokowy, turbosprężarka, przepływomierz powietrza, przekłada się na częstsze występowanie problemów z działaniem filtra DPF.

Zapchany filtr DPF – po czym rozpoznać?

Filtr DPF nie jest elementem wiecznym. Z biegiem czasu każdy filtr zapycha się i należy mieć tego świadomość. Lepiej jednak, jeśli zdarzy się to jak najpóźniej. Jak rozpoznać, że właśnie doszło do zapchania?
Oznakami zapchanego filtra są:

  • Świecąca się kontrolka filtra DPF
  • Utrata mocy i większe trudności z przyspieszaniem
  • Świecąca się kontrolka ‘check engine’, która świadczy o pracy silnika w trybie awaryjnym.

Więcej na temat objawów zapchanego filtra DPF tutaj: www.czyszczenie-dpf.com.pl/zapchany-dpf-objawy.html

Rozwiązanie: czyszczenie filtra DPF

Zapchany filtr można można poddać czyszczeniu, dzięki czemu możliwa jest jego regeneracja i dalsza sprawność. Metodą, która przynosi bardzo dobre efekty, jest czyszczenie wodne, oferowane przez dobre warsztaty i punkty napraw.

Wodne czyszczenie DPF – jak wygląda krok po kroku?

Na początku należy zdemontować filtr DPF. Często nie jest to zadanie łatwe, gdyż w wielu pojazdach jest on problematycznie umiejscowiony za silnikiem, a dostęp do niego jest trudny.
Kolejnym krokiem jest analiza filtra, do której wykorzystuje się kamery endoskopowe. Podczas badania ocenia się to, w jakim stopniu filtr jest zapchany czy też zanieczyszczony, sprawdza się, czy nie doszło do uszkodzenia mechanicznego, a jeśli tak, to w jakim zakresie. Jeśli zanieczyszczenia okażą się zbyt duże lub uszkodzenia zbyt rozległe, regeneracja nie będzie możliwa. Wtedy jedynym rozwiązaniem będzie wymiana tego elementu.
Następnie oczyszcza się filtr powierzchniowo poprzez umieszczenie go w kąpieli wodnej (gorąca woda, w której rozpuszczone są środki zmiękczające sadzę). W ten sposób zanieczyszczenia są rozmiękczane, po to by na dalszym etapie łatwiej było je całkowicie usunąć.
Właściwy proces czyszczenia jest kolejnym krokiem. Filtr wkłada się do tzw. pralki DPF i przepuszcza się przez niego sprężone powietrze. Dzięki temu wiadomo, jaka w rzeczywistości jest sprawność filtra i przepływ powietrza. Na dalszym etapie przez filtr przelewa się pulsacyjnie silnie strumienie ciepłej wody ze środkiem czystości oraz przepuszcza się fale powietrza o zwiększającym się ciśnieniu. W ten sposób zanieczyszczenia wypłukiwane są z wnętrza filtra. Ten etap następnie przeprowadza się też od drugiej strony filtra. Część jest przepłukiwana i przedmuchiwana aż do uzyskania właściwych parametrów przepływu powietrza. Kiedy filtr wyschnie, jest sprawność powinna być zbliżona do fabrycznych parametrów nowego filtra DPF i można go bezpiecznie używać.

Materiał przygotowany we współpracy z firmą Sprawny DPF, zajmującą się czyszczeniem i regeneracją filtrów DPF/FAP z pojazdów osobowych, dostawczych oraz ciężarowych.