Rozpoczynając działalność gospodarczą lub już w trakcie jej prowadzenia pojawia się nam pytanie: Być albo nie być VAT-owcem. Kiedy to jest opłacalne, a kiedy po prostu trzeba zgłosić się do VAT-u? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w artykule.

Świadome podjęcie decyzji czy zostać VAT-owcem powinniśmy rozpocząć od przypomnienia jak działa podatek VAT. Pomocne będzie tutaj odczytanie skrótu VAT, który pochodzi z języka angielskiego i oznacza Value Added Tax, czyli podatek od wartości dodanej.

W uproszczeniu wartością dodaną dla przedsiębiorcy jest jego zarobek, czyli marża w przypadku sprzedaży towarów lub wartość usługi. Podatek od towarów i usług służyć ma bowiem do bezpośredniego i natychmiastowego opodatkowania sprzedaży, czego jesteśmy uczestnikami przy prawie każdych codziennych zakupach. Właśnie tutaj tkwi podstawowa zasada podatku VAT. Cały podatek ma płacić dopiero konsument, zwykle bez możliwości jego odliczenia lub zwrotu. Przedsiębiorca płaci jedynie podatek od wartości dodanej, jaka powstała w jego fazie obrotu.

Dzieje się tak, ponieważ z jednej strony występuje ze sprzedaży towarów lub usług VAT należny do urzędu skarbowego, a z drugiej strony, przy zakupach materiałów, towarów i innych wydatkach, występuje VAT naliczony, który można (choć niestety nie zawsze) potrącić z podatku należnego. Różnica między podatkiem należnym a naliczonym podlega wpłacie do urzędu skarbowego.

Np. przedsiębiorca zajmujący się sprzedażą ołówków ? zakupił 100 szt. ołówków po 2 zł, a sprzedał wszystkie po 3 zł; stawka VAT 23%. Rozliczenie będzie wyglądało następująco:

Sprzedaż towarów:        netto 300 zł, podatek VAT 69 zł ? tj. VAT należny

minus

Zakup towarów:              netto 200 zł, podatek VAT 46 zł ? tj. VAT naliczony

VAT podlegający wpłacie do urzędu skarbowego    23 zł

 

Przepisami regulującymi opodatkowanie podatkiem VAT jest przede wszystkim Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. (Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zmian.) oraz ponad 30 rozporządzeń wykonawczych.  Określają one zasady opodatkowania, w tym jego miejsce, podstawę, stawki, zwolnienia, odliczenia, itd.

 Kto musi zgłosić się do VAT-u?

Do podatku VAT muszą zgłosić się przede wszystkim Ci przedsiębiorcy którzy:

  • będą sprzedawać lub kupować z Unii Europejskiej (wówczas od razu powinni zgłosić się do VAT-u unijnego),
  • prowadzili działalność  w poprzednim roku i osiągnęli wartość sprzedaży opodatkowanej w wysokości ponad 150.000 zł; jeśli przedsiębiorca rozpoczyna w danym roku działalność, to ten limit będzie musiał być obliczony proporcjonalnie do ilości dni, kiedy tą działalność już prowadził,
  • będą sprzedawać : wyroby z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, nowe środki transportu, tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę,
  • będą świadczyć usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie;

 

Kto powinien zgłosić się do VAT-u?

Jeśli nie znaleźliśmy siebie w powyższej grupie, która nie ma wyboru i musi zgłosić się do VAT-u, to przyjrzyjmy się dalej:

  1. Kto będzie naszym klientem ? firmy czy osoby prywatne?

Jeśli są to firmy, które same są podatnikami VAT, to prawdopodobnie będą preferować tych dostawców, którzy też są VAT-owcami. Zatem tutaj decyzja jest na tak.

Jeśli naszym klientem będą osoby fizyczne, to korzystniej będzie nie zgłaszać się do VAT-u, dzięki temu nasze towary lub usługi mogą być konkurencyjne cenowo, bo bez VAT-u.

  1. Jaka stawka VAT będzie obowiązywać na nasze produkty, towary lub usługi?

Najbardziej pożądaną sytuacją jest gdy sprzedaż naszych produktów, towarów lub usług jest w stawce preferencyjnej, tzn. 8% lub 5% lub 3% lub 0%, a zakupy materiałów, towarów i inne wydatki według stawki 23% (i z możliwością odliczenia podatku VAT). Wówczas  zwykle po każdym miesiącu jest nadwyżka podatku naliczonego nad należnym i w takiej sytuacji można wystąpić o zwrot podatku VAT. Zatem decyzja na tak.

  1. Sprawdzenie jakie będziemy mieli możliwości comiesięcznego odliczania podatku VAT z faktur zakupowych i kosztowych?

Jeśli nasza działalność będzie polegała na świadczeniu usług, np. związanych z tłumaczeniami, które są  opodatkowane 23% stawką VAT i działalność ta będzie wykonywana w domu, a jedynym kosztem będą przykładowo faktury za paliwo do samochodu osobowego (bez możliwości odliczenia podatku VAT), to co miesiąc trzeba będzie VAT należny przekazywać do urzędu skarbowego bez możliwości jego pomniejszenia.  W takiej sytuacji zgłoszenia do podatku VAT należałoby uniknąć.

Zgłoszenie do podatku VAT

Jeśli nasza decyzja jest na tak i musimy, albo dobrowolnie chcemy zgłosić do podatku VAT, to należy to zrobić na formularzu VAT-R, który należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego, właściwego ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, czyli tam gdzie działalność gospodarczą faktycznie prowadzimy. Może się też zdarzyć, że działalność prowadzimy w dwóch lub więcej miejscach, to wówczas VAT-R należy złożyć w urzędzie właściwym według miejsca zamieszkania. ?Na dobry początek? do o zgłoszenia VAT-R należy dołączyć potwierdzenie zapłaty opłaty skarbowej w wysokości 170 zł. 

 

Marta Czajowska-Wawak

Kancelaria Księgowo-Podatkowa ?MERITUM? S.C.

www.meritumsc.pl