Za oknami jesień. Jest coraz zimniej, czas więc włączyć ogrzewanie. A może też pomyśleć o zakupie nowego kotła centralnego ogrzewania? Zwłaszcza jeśli ten, który nas grzeje ma już swoje lata, dawno nie przechodził przeglądów ani modernizacji, jest nieekonomiczny i co wcale nie takie nieważne - nieekologiczny.

Za oknami jesień. Jest coraz zimniej, czas więc włączyć ogrzewanie. A może też pomyśleć o zakupie nowego kotła centralnego ogrzewania? Zwłaszcza jeśli ten, który nas grzeje ma już swoje lata, dawno nie przechodził przeglądów ani modernizacji, jest nieekonomiczny i co wcale nie takie nieważne - nieekologiczny. Warto pomyśleć co będzie, gdy stary wysłużony kocioł nagle zepsuje się zimą. Owszem, zakup nowego kotła centralnego ogrzewania nie jest tani, bo to przecież koszt od 8 do nawet 30 tys. Zł, ale po pierwsze pamiętajmy o dofinansowaniu, które można uzyskać, choćby z programu Czyste Powietrze, po drugie o zyskach w eksploatacji, jakie na pewno przyniesie instalacja nowego wydajnego i ekonomicznego kotła w dłuższej perspektywie.  Oto pięć rzeczy, na które warto zwrócić uwagę przed decyzją o zakupie nowego kotła.

Niezawodność kotła CO

Decydując się na wybór kotła, zazwyczaj kierujemy się przede wszystkim jego ceną. Dopiero na drugim miejscu stawia się koszty eksploatacji, walory ekologiczne lub użytkowe. Tymczasem warto zwrócić uwagę nie tylko na cenę, ale także na niezawodność nowego kotła, bo to się zwyczajnie w dłuższym okresie eksploatacji opłaci. To naprawdę proste - im bardziej niezawodny nowy kocioł, tym dłuższa będzie jego bezawaryjna praca i mniej pieniędzy trzeba będzie wydać na kosztowne naprawy. Zgodnie z badaniami eksploatacyjnymi dotyczącymi kotłów, średni koszt naprawy kotła wynosi ponad 800 zł., co powinno być sporą zachętą do wyboru niezawodnej marki. Kotły najbardziej niezawodnych marek, jak wynika z badań, bezawaryjnie pracują nawet sześć i pół roku użytkowania, a stale serwisowane i prawidłowo użytkowane zdolne są pracować kilkanaście lat. Warto przy tym pamiętać, że niezawodne wcale nie muszą być kotły najdroższe albo oferowane przez najbardziej renomowanych producentów, czego dowodem także rodzime produkty, np. warszawskiej firmy Stalmark.

Specjalistyczne doradztwo

Warto przed zakupem nowego kotła centralnego ogrzewania zasięgnąć specjalistycznej rady. Z tym jednak zastrzeżeniem, że najlepiej nie opierać się na jednym źródle informacji. Dlaczego? Instalator czy sprzedawca urządzeń grzewczych może oczywiście być nieocenionym źródłem informacji podczas zakupu. Będzie w stanie pomóc dokonać najlepszego wyboru typu czy rozmiaru kotła. Z drugiej strony wielu instalatorów urządzeń ciepłowniczych jest powiązanych biznesowo z producentami lub dystrybutorami, a niektórzy instalują tylko urządzenia określonych marek. Nie ma więc pewności, że polecą rozwiązanie najkorzystniejsze dla klienta, czy najkorzystniejsze, także finansowo, dla nich samych. Nie można być pewnym, że rekomendacja jednego specjalisty odzwierciedla opinię większości ekspertów brany ciepłowniczej. Dlatego warto zasięgnąć drugiej opinii, chyba że mamy do eksperta pełne zaufanie.

Typ kotła centralnego ogrzewania

Jaki typ kotła centralnego ogrzewania wybrać? Decydując się na wybór typu kotła najlepiej oczywiście precyzyjnie określić własne potrzeby i do nich dostosować kalkulację ekonomiczną, wziąć pod uwagę ceny i dostępność paliwa w sezonie grzewczym, czy też aspekt ekologiczny. To, czy zdecydujemy się na kocioł na paliwo stałe (węgiel, ekogroszek, pellet drewniany), gazowe, elektryczne czy olejowe zależy przede wszystkim od tego, jaką powierzchnię chcemy ogrzać, czy kocioł ma tylko pełnić funkcję grzewczą czy także ogrzewać wodę itp. W naszym kraju kotły centralnego ogrzewania stosowane w budownictwie jednorodzinnym to najczęściej kotły na paliwa stałe. Niemniej obecnie inwestorzy coraz chętniej sięgają po takie rozwiązania jak kotły na paliwa ciekłe. Przy podjęciu decyzji o wyborze rodzaju kotła c.o. należy również uwzględnić możliwości magazynowania paliwa. W przypadku gazu płynnego lub oleju koniecznym jest dobór i właściwe usytuowanie zbiorników, co wpływa decydująco na podwyższenie kosztów inwestycji, ale oczywiście są też i zalety takich rozwiązań: brak popiołów i konieczności ich składowania oraz wywozu. Gaz ziemny nie wymaga jego magazynowania, ale warunkiem decydującym o tym rozwiązaniu jest możliwość podłączenia do sieci. Dostępne dziś trzy główne typy kotłów kondensacyjnych: dwufunkcyjne, systemowe i konwencjonalne mają wszak różne zastosowania. Kocioł dwufunkcyjny podgrzewa wodę i eliminuje potrzebę stosowania zbiornika magazynowego. Kocioł konwencjonalny służący wyłącznie do ogrzewania wiąże się z koniecznością instalacji zbiornika ciepłej wody lub podgrzewacza, w którym można przechowywać ciepłą wodę do późniejszego wykorzystania. Kocioł systemowy jest połączony z innymi instalacjami (np. klimatyzacyjną).

Jeśli mieszkasz w małym domu z tylko jedną łazienką, a rodzina jest niewielka, najlepszym wyborem będzie zazwyczaj standardowy kocioł dwufunkcyjny bez zbiornika ciepłej wody. Jeśli natomiast dom jest większy lub mieszka w nim więcej osób, lepszym rozwiązaniem jest zwykle kocioł grzewczy lub systemowy.

Eksploatacja kotła

Koszty ogrzewania standardowego domu w warunkach polskich stanowią przeciętnie od 70-80% rosnących kosztów eksploatacji domu. Zależne są od wielu czynników, ale w pierwszym rzędzie zależą od standardu izolacyjności cieplnej budynku, a następnie od sprawności systemu grzewczego oraz rodzaju użytego paliwa. Jeśli wymieniasz stary kocioł węglowy na nowoczesny kocioł opalany paliwem stałym, biomasą, olejem, czy na gazowy kocioł kondensacyjny, dobrą wiadomością jest to, że prawdopodobnie zaoszczędzisz przyzwoitą kwotę na rachunkach za energię. Najnowsze szacunki oszczędności sugerują, że jeśli mieszkasz w domu jednorodzinnym i wymieniasz stary kocioł o dużej masie na nowoczesny kocioł kondensacyjny, koszty eksploatacji spadną co najmniej o 20 procent. Najkorzystniej, jeśli chodzi o koszty eksploatacji wypadają kotły na paliwa stałe, ale nawet zamiana węgla na znacznie droższy gaz w perspektywie rocznej nie musi oznaczać podwyżki rachunków. Dobrą wiadomością jest to, że wszystkie nowoczesne kotły c.o. są znacznie bardziej energooszczędne niż te produkowane jeszcze przed dekadą. Wydajność energetyczna współczesnych gazowych kotów kondensacyjnych waha się między 88,2, a 91,0. Średnia sprawność kotłów na paliwa stałe jest wprawdzie nieco niższa i waha się od  82,2 do 84,7. W przypadku małych i dobrze uszczelnionych powierzchni sprawność energetyczna kotłów kondensacyjnych jest w stanie zrekompensować wyższy koszt paliwa. W przypadku większych powierzchni najoszczędniejsze będą piece na paliwa stałe.

Wielkość i miejsce montażu kotła

Wybierając kocioł do swojego domu, trzeba wziąć pod uwagę dwie rzeczy: możliwości kotła w zakresie ogrzewania i przygotowania ciepłej wody, fizyczny rozmiar kotła oraz to, czy będzie go można zainstalować w przestrzeni, do której jest przeznaczony. Poza szeregiem uwarunkowań technicznych przy umieszczaniu nowoczesnych kotłów grzewczych należy rozważyć, gdzie usytuować kocioł. Ponieważ są one coraz bardziej eleganckie, więc wielu inwestorów nierzadko decyduje się na umieszczaniu kotłów gazowych np. w kuchni. W kotłowniach umieszcza się kotły grzewcze, z dużymi zasobnikami na cele c.w.u. Może to powodować dłuższe oczekiwanie na ciepłą wodę. Umiejscowienie kotła grzewczego w łazience także może być dobrym rozwiązaniem. W łazienkach często montuje się kotły ze zintegrowanym zasobnikiem lub kotły dwufunkcyjne, które nie magazynują ciepłej wody, ale podgrzewają ją na bieżąco. Można oczywiście pokusić się o bardziej tradycyjne rozwiązania, np. gazowy kocioł grzewczy umieścić w piwnicy, czy na poddaszu, ale należy pamiętać, iż nie w każdym pomieszczeniu możemy instalować kotły, dlatego przed jego umiejscowieniem wskazane jest aby poradzić się w tym zakresie specjalisty. A wielkość kotła, jeśli idzie o jego gabaryty jest już tak naprawdę kwestią drugorzędną i zależy wyłącznie od gustu i faktu czy kocioł zmieści się tam, gdzie zamierzamy go umieścić.