W tym tygodniu (1-3 października), w ramach cyklu "Czuli barbarzyńcy. O kulturze czeskiej w XX wieku" organizowanego przez Kolegium Nauczycielskie w Bielsku-Białej, rozpoczyna się przegląd filmów nagrodzonych najważniejszą nagrodą w Czechach ? Czeskimi Lwami.

Kontynuując tematy rozpoczęte  w ubiegłym roku wybraliśmy dwa tytuły, których fabuła wiąże się z wydarzeniami historycznymi. Komentarze do filmów wygłosi Mariusz Surosz.

?Protektor? w reżyserii Marka Najbrta rozgrywa się w czasach II wojny światowej. Hana Vrbatová, gwiazda czechosłowackiej kinematografii jest Żydówką i po utworzeniu przez hitlerowców Protektoratu Czech i Moraw musi się ukrywać. Jej mąż Emil zostaje natomiast popularnym prezenterem w nazistowskim radiu. Sytuacja taka rodzi cały szereg  komplikacji, a reżyser stawia pytania o motywacje ludzkiego postępowania, o wpływ dramatycznych okoliczności na relacje międzyludzkie, o miłość w warunkach wymagających od człowieka znacznie więcej, niż w czasach pokoju. ?Protektor? został nagrodzony Czeskim Lwem w 2010 roku, wygrał też krakowski festiwal Off Plus Camera.

?Gorejący krzew? w reżyserii Agnieszki Holland powstał najpierw jako miniserial, następnie zaś jako film pełnometrażowy dla HBO. Obraz nie był dystrybuowany w polskich kinach, tym bardziej więc jego projekcja w ramach cyklu zasługuje na uwagę.

Punktem wyjścia jest tu historia samospalenia Jana Palacha, który w 1969 roku jako pierwszy zaprotestował przeciwko zgodzie społeczeństwa Czechosłowacji na stłumienie Praskiej Wiosny. Warto wiedzieć, że Agnieszka Holland studiowała w tym czasie w praskiej szkole filmowej FAMU i była blisko związana ze środowiskiem protestujących studentów. Film opowiada nie tylko o wydarzeniu historycznym, pokazuje także walkę Czechów o takie wartości jak wolność i godność człowieka. Atutem filmu jest to, iż o jednym  z najbardziej tragicznych doświadczeń w powojennej historii Czechosłowacji opowiada Polka, obserwator z zewnątrz, a jednocześnie świadek tamtych wydarzeń.

?Gorejący krzew? otrzymał w 2014 roku Czeskie Lwy aż w 11 kategoriach. Czesi zgłosili go także do nagrody Oskara, jednak z powodów formalnych  nie udało mu się uzyskać kwalifikacji.

Obok filmów nawiązujących do dziejowych wydarzeń XX wieku pokażemy ?Na złamanie karku? w reżyserii Jana Hřebejka, utwór nagrodzony Czeskim Lwem w  2005 roku. Jego akcja rozgrywa się w Pradze, zaś fabuła ogniskuje się wokół problemów i dylematów współczesnego świata, takich jak rasizm, konsekwencje łamania zasad etycznych i ukrywania prawdy. Będziemy obserwować losy bohaterów, którzy uwikłani we wzajemne relacje, dokonywać muszą weryfikacji swoich dotychczasowych poglądów. Uniwersalne tematy, takie jak miłość, przyjaźń, zaufanie splecione zostają z wątkami charakterystycznymi dla zglobalizowanego świata, w którym obcość nadal budzi lęk, ale który zmusza do konfrontacji z odmiennością. Film łączy w charakterystyczny sposób dramatyzm i humor.

W ramach przeglądu zaprezentujemy również film dokumentalny ?Miłość w grobie? w reżyserii Davida Vondráčka, który był naszym gościem podczas ubiegłorocznej edycji. Tym razem zajął się on tematem odbiegającym od wydarzeń historycznych i związanych z nimi dylematów, podjął jednak kwestię równie trudną. Film opowiada historię bezdomnych, mieszkających na cmentarzu, których Vondráček odwiedza w ciągu kilku lat, pokazując ich zmagania z rzeczywistością. Widzi w swoich bohaterach nie tyle bezdomnych, co przede wszystkim ludzi z ich pragnieniami, potrzebami, słabościami i uczuciami.

Poza przeglądem, choć w tym samym czasie, pokażemy film ?Nasz Vaszek. O sile bezsilnych?  polskiej reżyserki Krystyny Krauze. Bohaterem tego dokumentu jest Václav Havel. Autorka filmu szczególnie akcentuje jego związki z polską opozycją. Ciekawe jest to polskie spojrzenie na  postać legendarnego czeskiego dysydenta i polityka. Podczas spotkania z Krystyną Krauze zatytułowanego: Czeskie ? polskie ? wspólne? Będziemy zastanawiać się nad różnymi aspektami tych relacji.  W rozmowie weźmie udział Mariusz Surosz.

Wstęp na wszystkie projekcje oraz spotkanie z Krystyną Krauze jest wolny. Odbędą się one w siedzibie Kolegium Nauczycielskiego w Bielsku-Białej przy ulicy Krakowskiej 30.

Szczegółowy program:
1 października
16.30: ?Protektor?, reż. Marek Najbrt (100 min.), Czeski Lew 2009 ? komentarz: Mariusz Surosz
19.00: ?Miłość w grobie?, reż. David Vondráček (79 min.), Czeski Lew 2013 w kategorii film dokumentalny ? komentarz: Mariusz Surosz
2 października
16.30: ?Gorejący krzew?, reż. Agnieszka Holland (206 min.), Czeski Lew 2013 ? komentarz: Mariusz Surosz
3 października
10.00 Projekcja filmu ?Nasz Vaszek. O sile bezsilnych? (52 min.) i spotkanie z reżyser Krystyną Krauze obecny będzie Mariusz Surosz
12.15: ?Na złamanie karku?, reż. Jan Hřebejk (108 min.), Czeski Lew 2005

Więcej informacji na www.czulibarbarzyncy.pl lub poprzez kontakt z dr Dorot ą Siwor - tel. 607 082 832.

db