Do remontu magistrali wodociągowej użyto rękawów z żywicą, w skład której wchodzi styren - dowiedział się nasz portal. Zgodnie ze specyfikacją przetargu, do doboru rękawa zastosowanego w trakcie prac w Bielsku-Białej miało dojść na etapie przygotowania projektu technologicznego, który następnie powinna zatwierdzić spółka Aqua. Piotr Dudek, były prezes firmy, jest zdania, że rękawy styrenowe powinny być stosowane jedynie w kanalizacji. - Czyj był to pomysł, bo wykonawca może proponować, ale ktoś wyraził na to zgodę - pyta chemik. We wtorek Aqua powołała specjalną komisję ekspercką do wyjaśnienia przyczyn awarii.

Artykuł został zaktualizowany o odpowiedzi na kolejne pytania zadane spółce Blejkan.

Zgodnie z warunkami przetargu na remont magistrali, wyłoniony wykonawca miał najpierw przygotować projekt technologiczny, który musiała zatwierdzić spółka Aqua, a dopiero następnie zrealizować prace. Na etapie przygotowania projektu miał zostać dobrany rękaw użyty do renowacji sieci. W specyfikacji określono wymagania i parametry techniczno-wytrzymałościowe dla rękawa oraz technologii. 

Najpierw projekt, potem prace

W wymaganiach struktury rękawa czytamy: „tkanina z włókien syntetycznych o strukturze filcu wzmacniana włóknem szklanym nasączonym żywicą winyloestrową lub epoksydową plus powłoka z folii PE-HD”. Ponadto „wszystkie materiały użyte do modernizacji magistrali wodociągowej oraz komponenty rękawa (tzn. sam rękaw jak i żywice) muszą posiadać świadectwo oceny higienicznej o dopuszczeniu do stosowania w kontrakcie z wodą pitna (wydane przez PZH) i certyfikat zgodności z Polskimi Normami”.

W trakcie postępowania Aqua odpowiadała na pytanie składane przez zainteresowane firmy. Jedna z nich pytała czy inwestor dopuści inny rodzaj rękawa. W odpowiedzi spółka z Bielska-Białej zadeklarowała, że „dopuszcza zastosowanie różnego rodzaju wykładziny - ma ona spełniać określone w programie funkcjonalno-użytkowym parametry techniczno-wytrzymałościowe”. W całym dokumencie, liczącym ponad 70 stron, nie znaleźliśmy zastrzeżenia, że rękaw nasączony ma być żywicą bezstyrenową.

Jedynym kryterium oceny ofert w przetargu była cena. Złożono trzy propozycje na kwoty: 4,9 mln zł, 5,36 mln zł oraz 6,91 mln zł. Wygrała najtańsza złożona przez spółkę Blejkan z siedzibą w Szczecinie.

Produkują rękawy bezstyrenowe 

Styren, który zanieczyścił sieć wodociągową w Bielsku-Białej, był składnikiem żywicy winyloestrowej, którą nasączony był rękaw zastosowany do renowacji magistrali - potwierdziła naszej redakcji firma realizująca prace. Spółka deklaruje, że produkt stosowany jest od półtora roku, został dopuszczony do renowacji wodociągów i ma atest PZH wydany w 2022 roku. Do renowacji magistrali wykorzystano rękawy z grupy POliner Hydro - ich producentem jest inna spółka należąca do grupy kapitałowej Blejkan. Firma posiada produkty, które zawierają żywice bezstyrenowe, ale w tym przypadku zastosowano inny produkt. 

Zapytaliśmy wykonawcę czy proponowała spółce Aqua na etapie przygotowywania projektu technologicznego rękawy bezstyrenowe oraz czy w trakcie prac nad projektem lub realizacją inwestycji, doszło do zmiany technologii? Interesuje nas czy prace zostały odebrane przez nadzór inwestorski bez zastrzeżeń oraz czy - zgodnie ze specyfikacją przetargu - dokonano inspekcji wnętrza rurociągu kamerą CCTV potwierdzająca prawidłowy montaż rękawów. Gdy otrzymamy odpowiedzi, artykuł zostanie zaktualizowany.

Zgodnie z technologią, rękaw po wprowadzeniu do rurociągu zostaje rozprężony powietrzem. Powierzchnia rękawa nasączona żywicą powinna przylec do wewnętrznej powierzchni rurociągu, po czym następuje wprowadzenie czynnika grzewczego inicjującego proces utwardzania żywicy i wklejenia rękawa. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, żywica nie powinna przedostać się do sieci. Spółka Blejkan na obecnym etapie nie ustaliła i nie wie z jakiej przyczyny styren przedostał się i zanieczyścił wodę.

Cena była jedynym kryterium

- To technologia, którą stosowaliśmy od lat. Roboty bezwykopowe nie są tanie, ale stosunkowo szybko i bez dużych utrudnień można zmodernizować sieć. Wyremontowaliśmy w ten sposób kilometry rur - mówi Piotr Dudek, prezes spółki Aqua w latach 2003-18. - Moim zdaniem, rękaw z żywicą ze styrenem nie powinien zostać użyty do sieci wodociągowej, one nadają się jedynie do kanalizacji. Pytanie czyj był to pomysł, bo wykonawca może proponować, ale ktoś wyraził na to zgodę - dodaje mgr inż. chemik.

- Aqua nie miała prawa czegoś takiego zastosować w imię jakichś oszczędności. Nie może decydować tylko cena, ale również doświadczenie wykonawcy. Za moich czasów inwestycje realizowały międzynarodowe firmy jak Preuss (w postępowaniu na remont magistrali spółka złożyła ofertę o ponad 460 tys. zł droższą niż Blejkan, jedynym kryterium oceny ofert była cena - przyp. red.) czy Aarsleff - mówi ekspert.  

- Brudna woda, którą widzieliśmy może sugerować, że sieć nie została dobrze wypłukana. Po tego typu pracach odcinek musi być płukany tak długo, aż osiągnie się wymagania dla wody do spożycia, brudna woda przez hydranty powinna być wypuszczana na zewnątrz. Aqua posiada mobilną stację dezynfekującą na samochodzie i za jej pomocą wpuszcza się podchloryn sodu (chlor - red.), który zabija bakterie. Następnie bezwzględnie należy ją przebadać, firma ma własne laboratorium - tłumaczy Piotr Dudek.

Utracone zostało dobre imię spółki

- Wodę, którą pokazywano na zdjęciach, nie trzeba było nawet badać, bo widzieliśmy jak wyglądała. Inspektor nadzoru ze strony firmy się nie popisał, bo doszło do złego doboru materiału oraz niedostatecznie przepłukano sieć po remoncie - przekonuje Piotr Dudek. Zdaniem byłego prezesa spółki Aqua, w ostatnich dniach utracone zostało dobre imię firmy na które sztab ludzi pracował wiele lat. 

W poniedziałek na nasze pytania w związku z postępowaniem przetargowym, realizacją prac i nadzorem inwestorskim nie chciał odpowiadać Krzysztof Michalski. Prezes spółki Aqua tłumaczył, że wyjaśnieniem wszystkich okoliczności prowadzonej inwestycji, przyczyny awarii i zanieczyszczenia wody zajmie się powołana we wtorek specjalna komisja Aqua, w skład której mają znaleźć się niezależni eksperci (szczegóły w artykule Specjalna komisja oficjalnie powołana. Nazwiska ekspertów ściśle tajne?).

Śledztwo w związku z awarią i zanieczyszczeniem prowadzi Prokuratura Okręgowa w Bielsku-Białej.

Wykonawca prac podtrzymuje stanowisko

Dziś przed godz. 11.00 otrzymaliśmy odpowiedzi na kolejne pytania zadane spółce Blejkan.

Wykonawca remontu magistrali w Bielsku-Białej podtrzymuje stanowisko, że zastosowano rękaw z wykładziną z żywicy winyloestrowej (styrenowej), która spełniała wymagania Aqua, w tym posiada atest PZH. Blejkan deklaruje, że założenie zastosowania tego rękawa miało miejsce na etapie składanej oferty do przetargu. W trakcie przygotowywania projektu technologicznego i w trakcie realizacji prac nie doszło do zmiany typu wykładziny. - Poszczególne elementy pracy były na bieżąco odbierane przez zamawiającego. Została wykonana inspekcja potwierdzająca poprawność montażu wykładziny - deklaruje Blejkan.

Bartłomiej Kawalec
[email protected]

Na zdjęciu: remont magistrali w Bielsku-Białej, fot. Blejkan