Stary Cmentarz Ewangelicki (nieczynny)

Nagrobek Theodora Sixta

Cmentarz założono w 1833r. na terenie nieruchomości, która została ofiarowana przez mydlarza Gotliba Klimke. Decyzja o wybudowaniu cmentarza została przyspieszona przez epidemię cholery z roku 1831. Wcześniej ewangelicy, jak i katolicy byli chowani na wspólnym cmentarzu przy kościele św. Trójcy. Cmentarz został znacznie powiększony w kierunku wschodnim w latach 60 XIX w. W roku 1911 został otwarty Nowy cmentarz ewangelicki znajdujący się przy ul. Listopadowej, jednak pochówków na starym cmentarzu dokonywano aż do czasów II wojny światowej.. Po roku 1945 cmentarz był regularnie niszczony, a komunistyczne władze domagały się nawet usunięcia niemieckojęzycznych nagrobków. Potomkowie pochowanych na cmentarzu osób, aby uratować nagrobki musieli je zdewastować, np. poprzez zamalowanie farbą albo skucie starych napisów. Część z nich po 1989 r. zostały odrestaurowane przez miasto.

Cmentarz składa się z siedmiu sektorów. Prowadzi na niego neogotycka brama z trzema arkadami, zbudowana w 1863r. Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1857r. Najbardziej reprezentacyjną częścią nekropolii jest, prowadząca z południa na północ, Aleja Zasłużonych, przy której miejsce spoczynku znaleźli najbogatsi i najbardziej zasłużeni mieszkańcy miasta.

Na Starym Cmentarzu ewangelickim w Bielsku-Białej spoczywają m.in.:
burmistrzowie miasta, np. Karol Ferdynand Sennewaldt, Moritz Scholz czy Henryk Hofmann
zasłużeni pastorzy, np. Józef Schimko, Karl Samuel Schneider i Teodor Haase
przemysłowcy, np. Gustaw Josephy, Gustaw Förster i Herman Schneider
działacze społeczni, np. Theodor Sixt.

Nieczynna od ponad 60 lat nekropolia stanowi enklawę dzikiej przyrody w centrum miasta. Rosną tutaj pomnikowe drzewa oplecione przez bluszcze i inne pnącza. Nagrobki, mury i cmentarne alejki obrośnięte są licznymi gatunkami roślin. Jest to również oaza dla ptaków (szczególnie w okresie lęgowym) i małych ssaków.