Cygański Las

Cygański Las (niem. Zigeunerwald) - leśny park w Bielsku-Białej, jest bardzo popularnym miejsce m wypoczynku mieszkańców miasta. Położony jest on w południowej części dawnego Bielska (choć administracyjnie podlegał do 1990 roku Bystrej Śląskiej), na styku Pogórza Śląskiego i Beskidu Śląskiego, na zboczach Koziej Góry. W okresie PRL-u nazywany również Parkiem Ludowym.

Początkowo był to las, który z racji bliskości położenia był chętnie odwiedzany przez bielszczan. Szczególną popularność zyskał w XIX wieku, kiedy porośnięty był naturalnym starodrzewem (później wyciętym, a następnie odtworzonym). Początkowo był zwany Kozim (niem. Ziegenwald), następnie dzięki literówce - Cygańskim (niem. Zigeunerwald). W park przekształciło go Towarzystwo Upiększania Miasta (Bielitz Biala Verschönerungsverein) w drugiej połowie XIX wieku - wytyczyło alejki, wybudowało mostki, udostępniło źródełka. Od 1870 działał pierwszy hotel (Dom Kuracyjny), od 1861 pierwsze kąpielisko; dojazd był możliwy omnibusem konnym (od 1878), a od 1895 r. tramwajem.

W Cygańskim Lesie występują naturalne skupiska leśne i nieleśne (m.in. buczyna karpacka, jaworzyna górska z miesięcznicą trwałą, grąd oraz łęgi jesionowe).

W 1997 powołano zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Cygański Las" o powierzchni 925 hektarów. Na skutek zmian przepisów i sprzeciwów części inwestorów, chcących rozbudowywać tutaj infrastrukturę turystyczną ostateczna powierzchnia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego wynosi 593 hektarów (uchwała Rady Miasta z 2004; wyłączono zbocza Dębowca i Szyndzielni). Granice obejmują zbocza Koziej Góry oraz północno-wschodnie zbocza góry Kołowrót, gdzie w przyszłości planuje utworzyć się rezerwat "Kołowrót", mający chronić fragmenty jaworzyny karpackiej oraz buczyny karpackiej i górskiej.

Z Cygańskiego Lasu prowadzą znakowane piesze szlaki turystyczne - żółty do schroniska Stefanka na Koziej Górze; szlak zielony również prowadzi do schroniska, ale inną trasą - nieczynnym torem saneczkowym. Odbijając po drodze na szlak czerwony można dotrzeć do Bystrej Śląskiej. Na alejkach spacerowych zimą można uprawiać narciarstwo biegowe.

Obecnie na obrzeża Cygańskiego Lasu kursują linie 1/1s i 14 MZK Bielsko-Biała (pętla autobusowa na miejscu dawnego przystanku tramwajowego), można także przejść ok. 800 metrów z pętli Mikuszowice Błonia (linie 12, 21, 24 i 24bis).