Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka obchodzi stulecie istnienia. Jest to jedno z najstarszych liceów w Bielsku-Białej. Jedyna szkoła w mieście założona przez swojego patrona.
 
Szkoła została założona przez polską inteligencję, która u schyłku XIX wieku pragnęła kształcić swe dzieci w języku polskim. Na terenie ówczesnej Białej działały tylko placówki niemieckie, a tamtejsze władze sprzeciwiały się tworzeniu polskich szkół. Dzięki poparciu działaczy Towarzystwa Szkół Ludowych z Krakowa, ze składek ludności polskiej żyjącej na tych terenach oraz dzięki ogromnym staraniom znanego, niestrudzonego bojownika o polskość, pozytywistycznego poety Adama Asnyka powstała w Białej pierwsza polska Szkoła Ludowa. Akt erekcyjny pod jej budowę podpisał osobiście sam Asnyk.
 
W 1908 roku otwarto pierwszą klasę Prywatnego Gimnazjum Realnego im. Adama Asnyka w Białej Krakowskiej, które znajdowało się wtedy przy dawnej ul. Kolejowej (dziś: Legionów). W czasie I wojny światowej pełniło funkcję nie tylko oświatową, ale również stanowiło ostoję polskości. Po odzyskaniu niepodległości, Gimnazjum upaństwowiono. W czasie II wojny światowej szkoła została przez Niemców zamknięta, a wielu nauczycieli i uczniów padło ofiarą represji.
 
Po zakończeniu wojny, z końcem marca 1945 roku podjęto naukę w wynajętym lokalu przy placu Wolności 10, a do własnego gmachu Gimnazjum wróciło dopiero w styczniu 1946. W roku 1948 szkołę przeniesiono do budynku przy ul. Broniewskiego13. To właśnie miejsce było siedzibą liceum przez kolejne 54 lata. Budynek należał do sióstr Zgromadzenia Córek Bożej Miłości.
 
W późniejszych latach – mimo, że był to szczytowy moment okresu stalinowskiego - władze szkoły i większość grona pedagogicznego starały się zachować tradycyjny, patriotyczny profil wychowania. W roku 1980 odwołany został ze stanowiska jeden z ukochanych dyrektorów, z wielkim zaangażowaniem i odwagą broniący uczniów oskarżonych o tzw. działalność antypaństwową. Podczas uroczystości z okazji 70-tej rocznicy istnienia liceum, w obecności partyjnych gości, wszyscy Asnyczanie - od najmłodszych do najstarszych - odśpiewali „Rotę”. Jak zawsze, jednoczyła ich jedna idea, nawiązująca do poglądów patrona szkoły: wolna Polska, wolni obywatele, wolna myśl.
 
Po tym jak Zgromadzenia Córek Bożej Miłości odzyskało budynek, który zabrały im władze komunistyczne, II Liceum im. Adama Asnyka przeniosło się na ul. Nadbrzeżną. Od września br. szkoła znajduje się przy ul. Jutrzenki na osiedlu Złote Łany. Mimo wielu przeprowadzek, szkoła w ciągu tych stu lat realizowała motto swojego założyciela:
 
„Nieście więc wiedzy pochodnię na czele
 I nowy udział bierzcie w wieków dziele
 Przyszłości podnoście gmach”.
 
Uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się wczoraj. Przedstawiciele szkoły i władz oświatowych wyruszyli do Krakowa, aby spotkać się z najbardziej znanymi absolwentami liceum. Jednak najważniejsza część obchodów odbywa się właśnie dzisiaj.

 
- W sobotę, 25 października uroczystości rozpoczną się mszą w kościele p.w. Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej, a na godz.10 zaplanowano uroczystą akademię w Teatrze Polskim. Część artystyczną – spektakl zatytułowany „W ogrodzie poezji Mistrza Adama” - przygotowali uczniowie szkoły pod kierunkiem nauczycieli: Aleksandry Wareliś, Aleksandry Nowak i Jacka Lisickiego. Spektakl, którego kanwę stanowi poezja Asnyka wzbogacono muzyką skomponowaną przez utalentowanego ucznia klasy III a, Michała Mańka.
 
O godz.13 zaproszeni goście zjedzą obiad w hotelu „President”, a od godz.15 przewidziano spotkania absolwentów w siedzibie szkoły. Przy tej okazji Asnyczanie zobaczą wystawę ksiąg pamiątkowych i pucharów zdobytych za osiągnięcia sportowe. Będzie też ekspozycja prac byłych uczniów liceum, w tym m.in. rzeźb słynnej absolwentki szkoły Lidii Sztwiertni.
 
Na godz. 16 zaplanowano odsłonięcie tablicy pamiątkowej w hallu głównym szkoły, a zaraz po nim w salach odbywać się będą spotkania absolwentów z podziałem na roczniki. Tablicę odsłoni ksiądz infułat Jerzy Bryła. Uroczystości zakończą się balem w hotelu „President”.
 
 - Z okazji jubileuszu wydano okolicznościową publikację, która przedstawia historię szkoły i jej współczesne oblicze – mówi organizatorka obchodów Danuta Ryszka. - Wybito także pamiątkowy medal z wizerunkiem patrona.
 
Ważnym elementem obchodów jubileuszu będzie akademia w Teatrze Polskim. – Przygotowania do niej trwały przez dwa miesiące - podkreśla Aleksandra Waleriś, organizatorka i prowadząca galę w Teatrze Polskim. - Na akademię zaproszono ok. 400 gości, na scenie zaś wystąpi łącznie ponad 40 uczniów.
 
 - Do obchodów stulecia naszej szkoły zacząłem przygotowywać się już w czerwcu - dodaje uczeń klasy maturalnej Michał Mańka. - Pod kierownictwem prof. Jacka Lisickiego, pomysłodawcy i reżysera przedstawienia opartego na tekstach Adama Asnyka, wybrałem teksty poety, z których można było stworzyć piosenki. W ten sposób powstała muzyka do pięciu z nich. Wszyscy uczniowie starają się dać jak najwięcej z siebie, by uroczystość była naprawdę wyjątkowa.
 
Po części oficjalnej obchodów, nastąpi spotkanie absolwentów, które będzie okazją do wspomnień z lat szkolnych oraz dyskusji o historii niezwykłej szkoły.
 
- Kiedy chodziłam do „Asnyka”, szkoła znajdowała się w budynku przy ul. Broniewskiego - opowiada absolwentka liceum Aleksandra Nowak, obecnie nauczycielka języka polskiego. - Pamiętam, że robił on wstrząsające wrażenie na młodym człowieku, który przyszedł z tzw. tysiąclatki. Moja klasa była zróżnicowana, każdy był specjalistą w jakiejś dziedzinie. Chodzili do niej m.in. popularna obecnie aktorka Basia Bursztynowicz i znany dziś historyk Jerzy Polak.
 
Obecnemu i przyszłemu gronu pedagogicznemu szkoły oraz jej uczniom życzymy, aby nigdy nie zapominali o dorobku patrona oraz by liceum nareszcie doczekało swojej własnej, stałej i godnej siedziby.
 
 
                                                                                   Agnieszka Pollak-Olszowska
 
 
 
Fotografie: Danuta Ryszka, archiwum szkoły.