W Polsce istotny problem stanowi coraz niższa frekwencja wyborcza. W 1989 roku w wyborach parlamentarnych wzięło udział 63 proc. osób uprawnionych do głosowania, a w 2005 roku jedynie 40,5 proc. Frekwencja w Polsce jest o 20–30 punktów procentowych niższa niż w państwach Europy Zachodniej i krajach naszego regionu.Szczególnie niepokojące dla przyszłości demokracji w Polsce jest to, że w wyborach rzadko uczestniczą ludzie młodzi. Osoby poniżej 40. roku życia blisko dwukrotnie rzadziej deklarują, że pójdą na wybory, niż osoby mające powyżej 40 lat.

Niechęć młodych do wzięcia udziału w wyborach ma kilka źródeł. Pierwsze i najważniejsze to postrzeganie polityki jako sfery chaotycznej, niestabilnej, pełnej niepokoju. Szczególnie ostatnie wydarzenia polityczne przyniosły, zdaniem badanych, więcej zamieszania, sporów i kłótni niż rzeczywistej debaty nad kwestiami istotnymi z punktu widzenia rozwoju młodego pokolenia. Młodym chodzi nie tylko o styl uprawiania polityki, ale także o hermetyczność problemów, którymi politycy się zajmują. Z tego punktu widzenia sfera polityki jawi się jako dziedzina obca, brudna, niezrozumiała i pozorna. Młodzi ludzie mówią: „nie chcę z tym mieć nic wspólnego, chcę być od tego daleko”.

Wśród młodych ludzi rośnie świadomość, że „stare elity polityczne” nie rozumieją problemów młodego pokolenia. To przekonanie w krótkim terminie może wpłynąć w istotny sposób na niski wynik frekwencji. Zniechęcenie młodych do polityki, połączone z brakiem wyraźnych perspektyw zawodowych, może także w dłuższej perspektywie skutkować decyzją o emigracji. Alternatywą wobec życia w skłóconym kraju, gdzie nie rozwiązuje się rzeczywistych problemów, może być wyjazd. Staje się to tym bardziej realne, że za granicą istnieje znakomicie rozbudowana sieć kontaktów; ponad milion młodych osób już wcześniej podjęło decyzję o emigracji. Trzeba młodych przekonać, że alternatywą nie jest wyjazd, ale pozostanie w kraju. Trzeba uświadomić im, że mogą zmienić kraj, nie wyjeżdżając z niego, że „ich głos ma znaczenie”, nawet jeśli nie są fanami obecnie istniejących partii politycznych.

Wybory parlamentarne odbędą się już 21 października. Dlatego weź w nich udział i oddaj ważny głos – zapoznaj się z instrukcją, którą dla Ciebie przygotowaliśmy.

KTO może głosować?
Prawo wybierania posłów i senatorów ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania skończy 18 lat. Nie mogą wziąć udziału w wyborach osoby, które zostały pozbawione praw publicznych orzeczeniem sądu, praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu, a także te, które zostały ubezwłasnowolnione.

GDZIE można głosować?

Głosowanie w miejscu zameldowania
Jeśli głosujesz w miejscu zameldowania, to wystarczy, że udasz się do właściwego lokalu wyborczego. Informację o tym, gdzie znajduje się Twój lokal wyborczy, znajdziesz w obwieszczeniach umieszczonych na słupach informacyjnych w Twojej okolicy, na klatkach schodowych i w urzędzie gminy. Zwykle jest to ten sam lokal co w poprzednich wyborach.

Głosowanie poza miejscem zameldowania
Jeśli głosujesz poza miejscem zameldowania, bo mieszkasz, pracujesz czy studiujesz w innym mieście albo jesteś w odwiedzinach u swoich bliskich, to udział w wyborach również nie stanowi poważnego problemu.

Jeśli przed dniem wyborów nie będziesz w swoim miejscu zameldowania:
W takim wypadku wystarczy, że udasz się do urzędu gminy właściwego dla Twojego miejsca zamieszkania i złożysz wniosek o dopisanie do spisu wyborców (weź ze sobą dowód osobisty). Jeśli chcesz mieć pewność, że zostałeś dopisany do listy, możesz złożyć wniosek o udostępnienie spisu wyborców, w którym znajdzie się odpowiednia informacja. Wniosek o dopisanie do spisu wyborców musi być złożony najpóźniej na 10 dni przed dniem wyborów, czyli do 11 października!

Jeżeli przed dniem wyborów będziesz w swoim miejscu zameldowania:
Udaj się do urzędu gminy (weź ze sobą dowód osobisty!) i poproś o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania w miejscu pobytu – czyli w miejscowości, w której zamierzasz wziąć udział w wyborach. Gdy w dniu wyborów udasz się do lokalu wyborczego, właściwego dla Twojego miejsca zamieszkania, na podstawie tego zaświadczenia zostaniesz dopisany do spisu wyborców i będziesz mógł zagłosować. Zaświadczenia nie musisz odbierać osobiście. Możesz upoważnić na piśmie inną osobę, by zrobiła to za Ciebie. W upoważnieniu musi figurować Twój numer PESEL. Zaświadczenie możesz uzyskać najpóźniej na 2 dni przed dniem wyborów, czyli do 19 października!

Jeśli w dniu wyborów przebywasz za granicą:
Możesz głosować na podstawie swojego paszportu lub – jeżeli przebywasz w krajach Unii Europejskiej – na podstawie dowodu osobistego. Aby wziąć udział w wyborach, musisz wystąpić o dopisanie do spisu wyborców. Dopisanie do spisu wyborców następuje na podstawie zgłoszenia. Nie musisz jednak zgłaszać się do placówki osobiście – zgłoszenia takiego możesz dokonać także pisemnie, telefonicznie, telegraficznie lub telefaksem. Zgłoszenie powinno zawierać nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia oraz Twoje miejsce pobytu, numer ważnego polskiego paszportu, a także miejsce i datę jego wydania. Wniosek możesz złożyć najpóźniej w 5 dniu przed dniem głosowania, czyli do 16 października.

JAK głosować?
Głosować możesz w lokalu wyborczym w godzinach od 6:00 do 20:00. Swój głos oddajesz na karcie do głosowania. W wyborach parlamentarnych otrzymujesz dwie karty: na jednej wybierasz posłów, na drugiej – senatorów.

Weź ze sobą dowód osobisty lub paszport oraz – jeśli głosujesz poza miejscem swojego zameldowania – zaświadczenie o prawie do głosowania. Swoją tożsamość potwierdzasz podpisem, a następnie – po otrzymaniu karty do głosowania – udajesz się do kabiny lub w inne miejsce lokalu wyborczego, które zapewnia tajność głosowania.

Wybory do Sejmu
Na karcie do głosowania do Sejmu znajdziesz nazwiska pogrupowane w listy. Listy są zgłaszane przez komitety wyborcze. Każda z nich ma swój numer. Najpierw musisz podjąć decyzję, na którą listę chcesz oddać głos. Gdy już zdecydowałeś, stawiasz znak „x” w kratce z lewej strony nazwiska osoby, którą chcesz wybrać.

Twój głos jest ważny, jeśli postawisz jeden, a nawet więcej niż jeden znak „x” na tej samej liście – w tym wypadku pierwszeństwo w uzyskaniu mandatu zdobywa ten kandydat, którego nazwisko jest umieszczone na liście na pierwszej pozycji. Twój głos pozostaje ważny, jeśli na karcie do głosowania umieścisz swoje komentarze, rysunki, przemyślenia, o ile nie naruszają one kratki przeznaczonej do oddania głosu.

Twój głos uznaje się za nieważny, jeśli postawisz więcej niż jeden znak „x” na kilku listach oraz gdy nie postawisz znaku „x” na żadnej z list.

Wybory do Senatu
Na karcie do głosowania w wyborach do Senatu nie masz już list wyborczych, ale spis kandydatów z zaznaczeniem partii lub komitetu, z których startują. Liczba osób, które możesz wskazać, zależy od tego, ilu senatorów wybiera się w Twoim okręgu wyborczym. Informację o tym możesz znaleźć w obwieszczeniu, które z pewnością będzie dostępne w każdym lokalu wyborczym, a także na stronie Państwowej Komisji Wyborczej www.pkw.gov.pl i na słupach informacyjnych w Twojej okolicy.

Gdy już dokonałeś wyboru, karty do głosowania wrzucasz do urny. Ponieważ wybory muszą być przeprowadzane w sposób tajny, Twoja karta powinna być w chwili wrzucania zgięta, tak aby jej zadrukowana część pozostała niewidoczna.

Jeśli jesteś osobą niepełnosprawną i potrzebujesz pomocy, kartę może wrzucić za Ciebie inna osoba, z wyjątkiem członków komisji wyborczej.