Jak wynika z przepisów Kodeksu pracy, pracownikowi, który wykonuje pracę ponad wymiar przysługuje prawo do rekompensaty w postaci czasu wolnego lub wynagrodzenia i dodatku za nadgodziny. Sprawdź, czy warto brać nadgodziny oraz w jakich sytuacjach nie przysługuje rekompensata.

Czy warto brać nadgodziny?

Pracownik, który wykonuje pracę ponad wymiar ma prawo do rekompensaty. Jest to dodatek za nadgodziny. Podstawowy czas pracy osoby zatrudnionej w oparciu o umowę o pracę nie powinien przekraczać 8 godzin dziennie i 40 godzin w pięciodniowym tygodniu. 

Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają dwie sytuacje, w których nadgodziny są możliwe. Chodzi o:

  • konieczność przeprowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia, środowiska, mienia albo usunięcia awarii;
  • szczególną potrzebę pracodawcy. 

Rekompensatę za pracę w nadgodzinach pracownik może otrzymać w formie czasu wolnego lub wynagrodzenia. 

Znasz wysokość dodatku brutto? Sprawdź kwotę „na rękę” wykorzystując kalkulator wynagrodzeń

Wymiar czasu wolnego zależy od tego, czy z inicjatywą wyszedł pracownik czy pracodawca. W pierwszym przypadku odbiór godzin nadliczbowych liczony jest w proporcji 1:1, a zatem pracownik odbiera 8 godzin wolnego za 8 godzin pracy. W drugiej sytuacji pracodawca musi zwiększyć wymiar czasu wolnego o połowę, więc zachodzi proporcja 1:1,5. Pracownik odbiera 12 godzin wolnego za 8 godzin nadliczbowych. 

Wynagrodzenie za nadgodziny - ile można otrzymać?

Za pracę wykonywaną w godzinach nadliczbowych można również otrzymać wynagrodzenie, w które wlicza się normalna stawka dzienna oraz dodatek w wysokości 100 lub 50 proc. tej stawki. Dodatek za nadgodziny wynoszący 50 proc. przysługuje za pracę w dni powszednie oraz w niedziele i święta będące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Z kolei dodatek wynoszący 100 proc. podstawy otrzymuje pracownik, który pracuje w nocy, w niedzielę i święta niebędące dla niego normalnymi dniami pracy oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym mu w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. 

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, dodatek w wysokości 100 proc. przysługuje również za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, które pracownikowi rozliczono czasem wolnym od pracy lub dodatkiem z tytułu przekroczenia normy dobowej czasu pracy.

Niezależnie od powodu wykonywania pracy ponad wymiarem pracownik nie może przekroczyć liczby 150 godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym. 

Dodatek za nadgodziny - kto go nie otrzyma?

Prawa do dodatku oraz wynagrodzenia za nadgodziny nie mają pracownicy zarządzający zakładem pracy w imieniu pracodawcy oraz kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych. Kadrze zarządzającej przysługuje ewentualnie rekompensata w postaci czasu wolnego. Jeśli jednak zdarzy się sytuacja, że godziny nadliczbowe pracownika na stanowisku kierowniczym przypadają w niedzielę lub święto i nie otrzymał on dnia wolnego, wówczas ma prawo do dodatku oraz wynagrodzenia za nadgodziny w wysokości 100 proc. lub 50 proc. wynagrodzenia. 

Warto również pamiętać, że pozostanie dłużej w pracy lub przyjście do niej wcześniej z własnej woli nie uprawnia do otrzymania dodatku lub wynagrodzenia za nadgodziny. Jak zostało powiedziane wcześniej, przepisy Kodeksu pracy jasno wskazują, że nadgodziny kwalifikujące się do trzymania dodatku i wynagrodzenia muszą zajść na wyraźną prośbę pracodawcy lub w sytuacji awaryjnej.

Artykuł sponsorowany